Aspirasyon Pn�monisi: Akci?erlerde Tehlikeli Bir Misafir
Aspirasyon pn�monisi, yiyecek, s?v? veya mide i�eri?inin solunum yollar?na ka�mas? ve akci?erlere ula?mas? sonucu olu?an bir akci?er enfeksiyonudur. Bu durum, akci?erlerde iltihaplanmaya ve s?v? birikmesine yol a�arak solunum problemlerine ve di?er ciddi sa?l?k sorunlar?na neden olabilir.
 |
| Aspirasyon Pn�monisi Nasil Olusur |
Aspirasyon pn�monisi nas?l olu?ur?
Aspirasyon pn�monisi, a?a??daki durumlarda ortaya �?kabilir:
Tip: Focus on one point at a time.
- Bilin� kayb?: Koma, inme, bay?lma veya a??r? ila� kullan?m? gibi durumlarda yutma refleksi zay?flar veya kaybolur. Bu da yiyecek veya s?v?n?n aspirasyonuna yol a�abilir.
- Yutma g��l�?�: Disfaji olarak bilinen yutma g��l�?�, �e?itli sa?l?k sorunlar? nedeniyle ortaya �?kabilir. Bu sorunlar aras?nda inme, Parkinson hastal???, ALS, kas hastal?klar? ve baz? kanser t�rleri bulunur.
- Di? problemleri: Di? kayb? veya protez uyumsuzlu?u gibi di? problemleri de aspirasyon riskini art?rabilir.
- Mide problemleri: Gastro�zofageal refl� hastal??? (GERD) veya hiatal herni gibi mide problemleri, mide i�eri?inin yemek borusuna geri ka�mas?na ve aspirasyon riskini art?rmas?na neden olabilir.
Aspirasyon pn�monisi belirtileri:
Aspirasyon pn�monisi belirtileri, aspirasyon olay?ndan dakikalar veya saatler sonra ortaya �?kabilir. En s?k g�r�len belirtiler ?unlard?r:
Tip: Absorb, don’t just glance.
- �ks�r�k: Aspirasyondan sonra �ks�r�k, akci?erlerden yabanc? maddelerin at?lmas?na yard?mc? olmak i�in do?al bir reflekstir. �ks�r�k ye?il veya kahverengi balgaml? olabilir.
- Nefes darl???: Aspirasyon pn�monisi, akci?er kapasitesini azaltarak nefes darl???na neden olabilir.
- Ate?: Ate?, v�cudun enfeksiyona kar?? verdi?i do?al bir tepkidir.
- G�?�s a?r?s?: G�?�s a?r?s?, akci?erlerde iltihaplanma ve s?v? birikmesi nedeniyle olu?abilir.
- H?zl? solunum: H?zl? solunum, v�cudun daha fazla oksijen alma ihtiyac?ndan kaynaklan?r.
- Bo?ulma hissi: Aspirasyon pn�monisi, bo?azda t?kan?kl?k hissine ve bo?ulma hissine neden olabilir.
Aspirasyon pn�monisi te?hisi:
 |
Aspirasyon pn�monisi te?hisi i�in doktor a?a??daki y�ntemleri kullanabilir:
Tip: Read at your own pace, not too fast.
- Fizik muayene: Doktor, nefes darl???, �ks�r�k ve g�?�s a?r?s? gibi belirtileri kontrol edecektir.
- Steteskop ile dinleme: Doktor, akci?erlerde h???rt? veya di?er anormal sesler olup olmad???n? kontrol edecektir.
- G�?�s r�ntgeni: G�?�s r�ntgeni, akci?erlerde iltihaplanma veya s?v? birikmesi olup olmad???n? g�sterebilir.
- Akci?er fonksiyon testleri: Akci?er fonksiyon testleri, akci?erlerin ne kadar iyi �al??t???n? �l�er.
- Balgam k�lt�r�: Balgam k�lt�r�, aspirasyona neden olan mikroorganizmalar? belirlemek i�in kullan?l?r.
Aspirasyon pn�monisi tedavisi:
Aspirasyon pn�monisi tedavisi, enfeksiyonun ?iddetine ve hastan?n genel sa?l?k durumuna ba?l? olarak de?i?ir. Tedavi se�enekleri ?unlard?r:
Tip: Don’t skim past key examples.
- Antibiyotikler: Antibiyotikler, aspirasyona neden olan bakterileri �ld�rmek i�in kullan?l?r.
- Oksijen tedavisi: Oksijen tedavisi, nefes darl??? �eken hastalara yard?mc? olmak i�in kullan?l?r.
- S?v? tedavisi: S?v? tedavisi, dehidrasyonu �nlemek ve elektrolit dengesini korumak i�in kullan?l?r.
- Fizik tedavi: Fizik tedavi, akci?er fonksiyonlar?n? iyile?tirmeye ve nefes darl???n? azaltmaya yard?mc? olabilir.
Aspirasyon pn�monisi �nlenebilir mi?
Aspirasyon pn�monisi riskini azaltmak i�in a?a??daki �nlemleri alabilirsiniz:
- Yutma g��l�?� ya??yorsan?z doktorunuza g�r�n�n.
- **Yemek yer
 |
